تلاشهای بشر برای بهینه کردن امور کسب و کار در همه شغلها و فعالیتهای جاری و درازمدت بدون بهرهبرداری از فناوری اطلاعات تقریباً غیرممکن شده است.
گذار از عصر صنعتی و ورود به عصر ارتباطات و اطلاعات نتایج جالب توجه و عمیقی در سازمانها برجای گذاشته است.
سازمانها و بنگاههای اقتصادی به دلیل دورنماندن از فرآیندهای رقابتی از جمله جایگاههایی هستند که همیشه در فرآیندهای گذار بیشترین یا بهتر بگوییم اولین تأثیرها را میپذیرند و خود را با تغییرات هماهنگ میسازند.
در این شرایط پیچیدگی و سرعت بالای کارها و امور جاری و نیاز به ارتباطات سریع و دقیق در شرکتها و بنگاههای اقتصادی در ابعاد داخلی و بینالمللی باعث شکلگیری ضرورت وجود نظامهای کلان اقتصادی مورد تایید در ابعاد بینالمللی بود.
نظامهای بانکی و بیمهای به عنوان ارگانهایی که ارتباط مستقیمی با موضوع توسعه در ابعاد جهانی، اقتصاد خدماتی دانش محور و فناوری اطلاعات داشتند خواه ناخواه برای تطبیق خود با شرایط بازار و عقب نماندن از رقابت بسیار سخت در ارایه خدمات به مشتریان چارهای جز گرویدن به جنبش کاربردی کردن فناوری اطلاعات در خدمات بانکداری نداشتند.
حاصل این تلاش همه جانبه رسیدن به مفهوم جدیدی برای عصر اطلاعات است به نام بانکداری الکترونیک که به مفهوم جدیدی ازروابط عمومی در بانکداری نیز منجر خواهد شد.
بانکداری الکترونیک به عنوان یک مفهوم عام در توسعه دیجیتالی خدمات بانکداری به شمار میرود و به همین دلیل ممکن است در شناخت آن جزء نگریها و استنباطهای شخصی تأثیرگذار باشد.
مفهوم بانکداری الکترونیکی و کاراییهای آن، برای بسیاری از افراد هنوز بهطور کامل شناخته شده نیست و به همین دلیل هم بهرهبرداری بهینهای از سرمایهگذاریهای انجام شده برای توسعه آن صورت نمیگیرد.
توسعه کسب و کار بر مبنای فناوریهای الکترونیکی نیاز به مجموعهای از مولفههای زیر ساختی، فنی و مدیریتی دارد. به علت ارتباط زنجیروار عوامل و شاخصهای کسب و کار الکترونیک لازم است که برای بهینه شدن کاربری آنها به سطح مناسبی از دانش بهرهبرداری از این خدمات برسیم.
شاخصهایی همچون تجارت الکترونیک، بازاریابی الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی، فناوری کارتهای هوشمند مدیریت ارتباط با مشتریان CRM، برنامهریزی منابع سازمان، هوشمندی سازمانی و مدیریت زنجیره تأمین هر چند ممکن است از نظر کارایی و ماهیت متفاوت باشند اما از جنبه اجرایی و کاربردی بسیار به هم مرتبط هستند.
بنابر این بانکداری الکترونیک به عنوان یکی از مهمترین زیر شاخههای کسب و کار الکترونیک از دو جنبه بسیار مهم تشکیل یافته است. یکی توسعه خدمات الکترونیکی در شعبه و دیگری در وب که با استفاده از فناوری اینترنت توسعه یافته است.
با توجه به آمار رو به رشد گرایش مردم جهان به تجارت مبتنی بر شبکه وجود مولفه مکمل و مهمی همچون بانکداری الکترونیکی به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر مورد تأکید قرار میگیرد.
در چند دهه اخیر با گسترش ابزارهای ارتباطی و اطلاعاتی حجم تجارت الکترونیک در رقابت با تجارت به شیوه سنتی از رشد و تحول مناسبی برخوردار بوده است.
در تحقیقی که مؤسسه فارستر (فارستر یک شرکت تحقیقات تکنولوژی است که از 23 سال پیش تا کنون با ارایه تحقیقات کاربردی، توصیههایی را پیش پای مدیران بینالمللی قرار میدهد) انجام داده پیشبینی شده که در فاصله سالهای 2002 تا 2006 بهطور متوسط هر سال 5 درصد به حجم مبادلات تجاری از طریق بسترهای الکترونیکی افزوده میشود و مبلغ آن از 2293 دلار در سال 2002 به بیش از 12837 میلیارد در سال 2006 خواهد رسید.
با توجه به تأثیر گسترده و عمیق تجارت الکترونیک در سیطره بر بازارهای جهانی همچنین نظر به اهمیت مبادلات پولی و اعتباری در هر فعالیت تجاری- اقتصادی میطلبد که ابزارها و بسترهای انتقال و تبادل پول نیز همگام و همسان با توسعه تجارت الکترونیک از رشد مناسب و مطلوب برخوردار شوند.
در این بین بانکها نیز برای جذب مشتریان بیشتر و ایجاد گسترش و تنوع در خدمات خود بیکار نبودهاند و به سرعت خود را با فناوریهای ارتباطات و اطلاعات همگام و همسو کردهاند.
بانکها در عرصه تحولات تجاری توجه جدی را برای ایجاد تحولات ساختاری درنظامهای دریافت و پرداخت پول و ایجاد تسهیلات در روند خدمات رسانی به مشتری کردهاند در واقع میتوان ادعا کرد یکی از دلایل اقبال عمومی به تجارت الکترونیک توجه مدیران بانکها به اهمیت و لزوم این پدیده بوده است که در نتیجه به گرایش و توجه جدی آنها برای فراهم کردن ساختار بانکداری با شیوه الکترونیک انجامیده است.
طی گزارشی تحقیقاتی که توسط مؤسسه Data Monitor (از مراکز برجسته تجزیه و تحلیل اطلاعات بانکداری در اروپا) ارایه شده آمار افرادی که از سیستمهای بانکداری الکترونیک در هشت کشور فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئد، سوئیس و انگلیس استفاده کردهاند از 4/5 میلیون نفر در سال 1999 به بیش از 21 میلیون نفر در سال 2004 خواهد رسید.
آنچه خدمات بانکها را در استفاده از سیستمهای بانکداری الکترونیک متفاوت از روشهای مرسوم میکند گسترش کمی و کیفی در خدمات به مشتری است به عبارت دیگر بانکداری الکترونیک این امکان را به مشتری میدهد تا از خدمات گستردهتر و متنوعتری برخوردار باشد.
ضمن این که بعد زمانی و مکانی تأثیری در کاهش و یا افزایش خدمات رسانی به مشتری نخواهد داشت. همچنین مشتری میتواند بدون حضور فیزیکی در شعب بانک از هر محلی فعالیتهای مالی خود را کنترل کند.